Արևային էներգիայի ծավալը ընդհանուր էներգետիկ համակարգում ըստ երկրների

Արևային էներգետիկան այսօր համաշխարհային էներգետիկ համակարգի ամենաարագ աճող ճյուղերից մեկն է։ Վերջին տարիներին նկատվում է նույնիսկ ռեկորդային զարգացում. մինչև 2024 թվականի վերջ ընդհանուր արևային էներգիայի ծավալը գերազանցել է 2 տերավատտը։ Դրա զարգացումը պայմանավորված է ինչպես տեխնոլոգիական առաջընթացով, այնպես էլ կլիմայական փոփոխությունների դեմ պայքարով։

Արևային էներգիայի զարգացման սկզբնաղբյուրները

Արևային էներգետիկայի առաջին լուրջ քայլերը կատարվեցին 1950-ական թվականներին, երբ մշակվեցին առաջին ֆոտովոլտային բջիջները։ Սակայն լայնածավալ կիրառումը սկսվեց 2000-ական թվականներից։ Առաջին զանգվածային տեղադրումները սկսվեցին Գերմանիայում և Ճապոնիայում, որոնք դարձան այս ոլորտի առաջատարներ։

Գերմանիայում 2000-ականների սկզբին ընդունվեց «Վերականգնվող Էներգիայի Օրենքը» (EEG), որը խթանեց վերականգնվող աղբյուրների զարգացումը։ Ճապոնիան դեռևս 1990-ականներից սկսեց ներդրումներ կատարել արևային պանելների արտադրության մեջ։

Բեկումնային փուլը սկսվեց 2010-ականներին, երբ արևային պանելների գները զգալիորեն նվազեցին Չինաստանի զանգվածային արտադրության շնորհիվ։ Դա հնարավորություն տվեց արևային էներգիայի լայն կիրառման ամբողջ աշխարհում։

Վերջին 5 տարիներին արևային էներգետիկան ապրում է իր ոսկե դարաշրջանը։ 2024 թվականին միայն նոր արևային ծավալը կազմել է 452 ԳՎտ՝ ռեկորդային ցուցանիշ։

Արևային էներգիայի կիրառմամբ առաջատար երկրները

2024-2025 թվականների դրությամբ, արևային էներգիայի օգտագործման ծավալով՝ ըստ տարեկան արտադրության և ընդհանուր էլեկտրաէներգիայի արտադրության մեջ դրա բաժնի, առաջատար երկրներն են.

Տեսակարար կշռով (էլեկտրաէներգիայի արտադրության մեջ):

• Չիլի – 20% (առաջատարը մաքուր էլեկտրաէներգիայի մեջ արևային էներգիայի բաժնով)

• Ավստրալիա – 17%

• Իսպանիա – 17%

• Հոլանդիա – 15-16%

• Գերմանիա – 10-12%

• Իտալիա – 10-11%

• Ճապոնիա – 8-9%

Բացարձակ ծավալով`

• Չինաստան – մոլորակի ամենամեծ արևային էներգիայի արտադրողն է (278 ԳՎտ նոր ծավալ 2024-ին)

• ԱՄՆ – երկրորդ տեղում բացարձակ ծավալով

• Հնդկաստան – երրորդ տեղում և ցուցաբերում է շատ արագ աճ

Արդյունաբերության վերլուծաբանները կանխատեսում են, որ մինչև 2030 թվականը արևային էներգիան կարող է ապահովել համաշխարհային էլեկտրաէներգիայի 20-25%-ը։ Նոր տեխնոլոգիաներ, ինչպիսիք են պերովսկիտային բջիջները, լողացող արևային ֆոտովոլտային կայանները կարող են բերել հերթական բեկումնային փուլ։

Արևային էներգիան շարունակում է լինել ամենաարագ զարգացող վերականգնվող էներգիայի աղբյուրը։ Տեխնոլոգիական զարգացումը և պետական աջակցության ծրագրերը նպաստում են ինչպես բնակարանային, այնպես էլ արդյունաբերական ոլորտում դրա կիրառման ընդլայնմանը։

Այն դարձել է ոչ միայն էկոլոգիապես մաքուր այլընտրանք, այլ նաև տնտեսապես շահավետ աղբյուր։ Հայաստանն էլ քայլ առ քայլ միանում է այս գլոբալ շարժմանը՝ իր բարենպաստ կլիմայական պայմանները և բարձր արևային ներուժը օգտագործելով։ Այս ոլորտում կատարվող ներդրումները կարող են զգալիորեն բարձրացնել երկրի էներգետիկ անկախությունը և նպաստել կանաչ տնտեսության զարգացմանը: